KWEEKTIPS
Hoe kweekt men aarbeien?
Ja, hoe kweekt men eigenlijk aardbeien? Eigenlijk is het niet zo moeilijk om ze te kweken, maar om echt zoveel mogelijk rendement van de plant te hebben, dat is alleen aan de productiekweker besteed. In dit stukje zal ik wat onderwerpen uitlichten en per onderwerp aangeven wat voor een hobbytuinder goed zelf te doen is voor een optimale productie.
Buitenteelt doordragers
Voor doordragers is het eigenlijk altijd beter om in het voorjaar te planten. Een plant geeft evenveel aardbeien geplant in maart als in augustus. Wat bij doordragers erg van belang is dat in het voorjaar de eerste bloesem verwijderd wordt. Dit doet men ongeveer tot eind mei. Hierna zal men bij sommige soorten ook moeten krenten of dunnen. Dit houdt in dat van elke tros 1/3 verwijderd moet worden. Wij zeggen altijd de 4 kleinste bloemetjes eruit knijpen. Als de tros is afgedragen of nog maar weinig kleine aardbeitjes heeft dan de hele tros verwijderen om de plant te stimuleren om weer een nieuwe tros te maken. Doordragers als Ostara hebben ook behoorlijk de ruimte nodig. Maximaal 4 á 5 aardbeienplanten op de vierkante meter.
Onderhoud na de oogst
Wat te doen met de planten na de oogst? Eenmaaldragende rassen af en toe wat bijmesten en wieden is op zich voldoende. Komt er een ziekte in zoals spint, meeldauw, luis dan is het beter om de plant 2 cm boven het hart af te snijden en al het blad en beginnende uitlopers weg te gooien. Gooi dit in de biobak en niet op de composthoop. Dan blijft U bezig met de ziektes. Dit is ook een mooie manier van biologisch werken. Doe dit niet meer na 10 augustus. Dan verstoort U de bloemaanleg voor het volgende seizoen.
Gaat U op vakantie en heeft U doordragers pluk dan alle bloemen en knoppen eruit op de dag 4 weken voor U weer thuis komt. Niemand hoeft dan ervoor te zorgen en als U thuiskomt dan zijn de aardbeien bijna goed om te plukken.
Bemesting
De voedingshuishouding is bij aardbeien vrij belangrijk. Met planten mag er niet bemest worden. Pas na 4 weken als de planten goed vast staan. Dan daarna elke 3 weken bijmesten met een meststof waar niet te veel Stikstof(N) in zit maar wel behoorlijk Kalium(K). Dit is nodig voor de stevigheid van de plant. Als er een mengmeststof wordt gebruikt dan zitten daar ook de sporenelementen in die nodig zijn zoals magnesium. Dit is nodig om de andere stoffen beter op te nemen. Bij eenmaaldragers bijmesten tot na de pluk en daarna nog 3x tot de winter. Bij doordragers vanaf de eerste keer bloemen plukken elke 3 weken tot eind oktober.
In de kasteelt is voeding nog belangrijker, vooral in de pottenteelt. Hier dient men een kristalon/pokon oplossing te gebruiken en wel om de dag. Kristalon met de verhouding 6N-12P-36K + 3MgO is dan de beste.
Wat te doen bij vorst!
Als er (nacht)vorst wordt voorspelt die of met een droge wind of ruim onder 0 graden is dient men de planten wel af te dekken.
Aardbeienplanten op pot: Zet alle planten bijelkaar op de grond in een hoek van de tuin zoveel mgelijk uit de wind. Doe over de potten wat stro en daar overheen een vliesdoek. Een deken kan ook. Let wel de planten moeten wel kunnen ademen. Dus niet helemaal afsluiten.
Aardbeienplanten in de volle grond: Staan de planten op de tuin dan is een vliesdoek al genoeg over de planten heen. Graaf het doek netjes in en zorg ervoor dat de wind geen vat krijgt op het doek. Zeker als het echt koud is en het waait hard dan waait het zo aan stukken. Verwijder het doek als het wat later in de winter is en er geen vorst wordt voorspeld.
Buitenteelt van eenmaaldragende aardbeien
Als men de aardbeien in de volle grond buiten wil kweken dan zijn er diverse mogelijkheden. Als eerste zelf planten winnen. Dit doet men van de uitlopers die aan de moederplant groeien. Zo rond 10 augustus(dit kan eerder maar hoeft niet) alle stekken met wortels oprooien en diegene met een goed wortelgestel weer opnieuw op schone grond uitplanten.
Als tweede kunt men in augustus verse stekken bij de kweker kopen. De kwekers in kwestie hebben of verse planten van het land, die als nadeel hebben dat ze moeilijk aan kunnen slaan. Een ander nadeel is dat de keuze van soorten erg beperkt is. Er zijn ook kwekers die planten uit het ijs hebben opgepot en ze zo verkopen. De planten slaan makkelijker aan en de keuze is stukken groter. ( Wij hebben 37 soorten). Nadeel is dat de planten duurder kunnen zijn.
Als derde kan men ook vroeg in het voorjaar(maart t/m juni) planten(A+) vanuit het ijs direct buiten planten om 3 maanden later te oogsten(zie kasteelt). Dit is misschien wel de beste optie. De planten staan korter op het land met toch dezelfde opbrengst. De planten in maart geplant geven in juni aardbeien en het jaar erop weer in juni.
Nieuw plantbed
Als men een nieuw plantbed maakt. Zorg ervoor dat het schoon is en dat er de laatste 3 jaar geen aardbeienplanten hebben gestaan. Wat ook slecht is, is als er voor aardappels of tomaten hebben gestaan. Deze hebben last van dezelfde bodemschimmels en kunnen de nieuwe planten gelijk aantasten. Over deze ziektes meer in het hoofdstuk daarover. Als men zelf stekt kijk dan goed of de moederplant gezond is. Is dat niet zeker gebruik er dan geen stekken van want U bent alleen bezig ziektes te verspreiden zoals Verticilium, in de volksmond verwelkingsziekte.
Over hoe te planten bestaan ook nog een paar vragen. Ik hoor wel eens, moet ik de wortels uitspreiden? Dat is niet nodig, als de wortels maar recht omlaag zitten. En als het lange wortels zijn dan mag er best een stukje af. Als er maar 10 à 12 cm overblijft. Wat ook nog wel eens gebeurt is dat de mensen al bemesten van tevoren. Dit is af te raden, omdat het kans geeft op verbranding. De eerste 4 weken niet bijmesten. En te dik planten geeft ook alleen maar problemen met ziektes. Er mogen max.5-8 planten per vierkante meter staan. Meer planten geeft niet meer opbrengst alleen meer rotte vruchten.
De plantdiepte is ook wel eens een probleem. Wij zeggen altijd wat wortel is moet onder de grond, wat geen wortel is ook niet onder de grond stoppen.
Kasaardbeienteelt
We beginnen met de teelt onder glas. Onder glas verstaan we plat glas(koude bak), de gewone kas, en een plastic tunnel. Hier planten in kweken doen we meestal om in het voorjaar lekker vroeg te kunnen plukken(moederdag is meestal mogelijk). Als dit in de volle grond gebeurd dan is planten in juli/augustus een goed idee met nieuwe planten. Het nadeel is dat het er erg warm zal wezen en de plek zal ook niet echt aanwezig zijn. Buiten opplanten en in de winter binnen planten is een beter idee in verband met de teelten die in de herfst nog in de kas staan.
Wat ook een idee is om vroeg in het voorjaar (begin februari) nieuwe planten te halen uit het ijs en deze gelijk op de plek te planten waar ook geoogst moet worden. Begin februari geplant eind mei alweer leeg. Afgedragen planten kunnen dan nog buiten gezet worden om dat jaar erna weer van te oogsten. Vraag bij de kweker wel om extra dikke planten (A+).
Kweekt U ze liever op een stelling of pot dat is het beter om met nieuwe planten te beginnen in de kas. Ook planten in februari om in mei te oogsten. Het nadeel van kweken op deze manier is dat de trossen met aardbeien soms zo zwaar zijn dat die kunnen breken, wat inhoud dat de aardbeien verdrogen.
Telen in de kas luistert wel wat nauwer dan buiten, men moet beter opletten met water geven, zeker als ze op potten staan. Bij extreem zonnig weer soms wel 5x op een dag water geven. Staan de aardbeienplanten in de volle grond, dan is dat niet zo’n probleem maar dan heb je weer eerder last van verschillende ziektes zoals vruchtrot.
kasaardbeienOm zoveel mogelijk van dit soort problemen te voorkomen dient er genoeg voeding aanwezig te zijn voor de planten in de grond. Hoe optimaler de voeding des te minder ziektes daar de meeste ziektes zich pas openbaren als de plant in een slechte conditie is. Over voeding kom ik verderop in dit stuk nog terug. Als men het goed doet dan zit ertussen planten en einde oogst 12 weken.
Tip van Louis over water geven in de koude bak of kas om vruchtrot te voorkomen: Zet tussen 4 planten een plastic fles op zijn kop en snij de bodem eruit. vul de fles af met water en het water verspreidt zich onder de bovenste teeltlaag naar de moederplanten. hierdoor blijft de grond waar de aardbeien op liggen lekker droog waardoor vruchtrot geen kans krijgt. Louis, bedankt voor de tip.
Een aanpassing op deze tip van George: Steek bamboestokken van 30cm in de grond en zet daar de fles overheen. Dan kan de fles niet wegwaaien. George ook voor jou, bedankt voor de tip.
⭐️ KWALITEIT OF MAAT VAN DE PLANT ⭐️
Er staat vaak achter de plantnaam de aanduiding A+ of A of A++ of WB. Ik leg je graag uit wat het verschil is. Dat maakt direct duidelijk waarom een bepaalde maat duurder is dan de ander.
🍓 WB staat voor wachtbed plant en is een plant die in augustus is gerooid en weer opnieuw is uitgeplant op 20 x 20 cm. Deze is in december weer opnieuw gerooid. Dit zijn de dikste planten en hebben dus ook de meeste bloemen aangelegd. Deze planten gaan vaak alleen naar de professionele kweker. Gemiddeld 3-5 bloemtrossen per plant.
🍓 A++ zijn in december gerooid en uit gesorteerd (tijdens het schoonmaken) op de dikte van het hart. Hoe dikker het hart hoe meer bloemen er in zitten. Dit kan per soort verschillen maar een A++ is meestal hart doorsnede boven de 20 mm. Het zijn vaak de eerste stekken van de moederplant. Deze planten gaan ook vaak alleen naar de professionele kweker. Gemiddeld 2½-4 bloemtrossen per plant.
🍓 A+ zijn net als de A++ gerooid in de winter en uit gesorteerd. Deze zijn meestal tussen de 15-20 mm. Dunner als een A++ dus en ook iets minder bloemen aangelegd. Dit kunnen ook de eerste stekken van de moederplant zijn maar ook vaak de tweede zet. Deze planten komen ook bij de professionele kweker. Gemiddeld 2-3 bloemtrossen per plant.
🍓 A planten zijn de kleinste planten die wij verkopen. Deze worden niet voor kwekers gebruikt maar zijn vaak terug te vinden in tuincentra. De A planten worden op pot gezet voor de 6-pack. Wij verkopen ze alleen als er geen dikkere planten van dat soort te krijgen is. Gemiddeld 1-1½ bloemtrossen per plant.
Van doordragers verkopen wij vaak A planten (nu de Evie2). Dit maakt voor de oogst niet zo veel uit omdat bij de doordragers de eerste bloemtrossen verwijderd moeten worden en de plant daarna toch dikker wordt en weer meer bloemen gaat aanleggen.
Kortom: vooral bij de één maal dragende soorten geldt; hoe dikker de plant, hoe meer bloemen erin zitten, hoe duurder die in aanschaf zal zijn.