VRUCHTWISSELING
Ik schrijf dit hoofdstuk over vruchtwisseling omdat ik in het voorjaar toch elk jaar naar mijn inziens teveel telefoontjes krijg dat de aardbeienoogst mislukt. Dit is vaak de verwelkingsziekte. Dit is een ziekte die o.a. verband houd met vruchtwisseling. Ik wil in dit hoofdstuk proberen het een en ander uit te leggen over dit aspect van tuinen om teleurstelling in de toekomst te verminderen. Door dit stuk zal niet iedereen geen problemen meer hebben maar zal men wel inzien dat bepaalde vastgeroeste gewoontes eigenlijk niet meer gaan. Ook in verband met de regels die op sommige complexen zijn als er mag niet gespoten worden of geen kunstmest gebruikt worden is een degelijke vruchtwisseling noodzakelijk.
Waar op te letten
Als u begint met tuinen of al langer bezig bent zijn er altijd een paar punten om op te letten.
- Wat voor soort grond heb ik en welk soort groeit daar het beste op met de beste smaak en de minste risico's op ziektes. Bijvoorbeeld zal ik nooit aan iemand met een kleigrond Elsanta verkopen ivm bodemschimmels die op de klei meer voorkomen dan op bv. zand. En ik zal aan iemand met een zandgrond nooit Pavana verkopen omdat die van het zand geen lekkere aardbeien geven, maar juist wel van de klei. Dit is dus ook met andere gewassen zoals aardappelen.
- Ga na of het product dat u koopt of krijgt gezond is. Bij aardbeienplanten horen ze door de NAKT gekeurd te zijn. Er wordt per jaar minimaal 6x volvelds gekeurd door de NAKT keurmeester. Koopt u ze bij een kweker vraag erna. Koopt u ze in een supermarkt of tuincentrum dan kunt u ervan uitgaan dat het goed is want die komen meestal bij een erkende kweker vandaan. Krijgt u van de buurman planten of stekt u ze zelf, zorg ervoor dat u weet dat de moederplant gezond is en goed vrucht heeft gedragen. Is dat niet zo plant ze dan niet want een aardbeienplant geeft altijd aardbeien of hij is ziek.
- Zorg dat u schoon werkt. Rooit u bv. aardappelen ruim dan al het lof netjes op in de biobak!!! De bladeren kunnen sporen bevatten die dan weer op de composthoop overblijven. En de ziekte op de tuin in stand houden. Houdt ook goed het onkruid bij want er zijn soorten waarop de ziektes overleven Bv. Kruisbloemige in knolvoet en Zwarte nachtschade bij Verticillium en phytophthora.
- Zorg voor een goede mesthuishouding. Als de planten een gebrek hebben en "niet goed in hun vel zitten" worden ze ook eerder aangetast.
- Ga met bijvoorbeeld schoffelen niet te dicht langs de planten. kleine wondjes onder de grond zijn een invalspoort voor de schimmels.
- Heeft u er last van in de kas dan is het ook mogelijk om een groot plantgat uit te graven, daar schone grond in te doen en daar dan de plant in zetten. ( doe ik zelf met meloen en komkommer)
Waarom vruchtwisseling?
Ja, hoe kweekt men eigenlijk aardbeien? Eigenlijk is het niet zo moeilijk om ze te kweken, maar om echt zoveel mogelijk rendement van de plant te hebben, dat is alleen aan de productiekweker besteed. In dit stukje zal ik wat onderwerpen uitlichten en per onderwerp aangeven wat voor een hobbytuinder goed zelf te doen is voor een optimale productie.
Hoe nu een goede vruchtwisseling
Een goede vruchtwisseling begint altijd met de tuin te verdelen in gelijke stukken. De bedoeling is dan om elk jaar door te schuiven op het volgende stuk. Na een aantal jaar komt men dan weer op hetzelfde stuk uit. Als hier genoeg tijd tussen zit dan zijn de specifieke bodemschimmels, aaltjes en bodeminsecten weer verdwenen doordat er geen voeding voor hun aanwezig was. Dit zijn vaak grondgebonden parasieten die niet snel of uit zich zelf kunnen verplaatsen. Houd met het indelen rekening met soorten planten die eventueel last kunnen hebben van dezelfde ziektes. Als dat zo is mogen die niet na elkaar geplant worden. Ook als men gaat verplanten dan neemt men grond van èèn stuk en sleept dat naar een ander stuk. Dit is dan natuurlijk geen vruchtwisseling. U sleept de narigheid gewoon mee naar het schone stuk. Dus houd met indelen ook rekening met planten die langer dan 1 jaar op dezelfde plek staan. U ziet als u aardappelen en aardbeien wilt hebben dan is een vruchtwisseling van 1 op 3 niet mogelijk, dan wordt dat al 1 op 5. Zit u op een tuin waar niet gespoten mag worden dan is het beter een nog ruimere wisseling aan te houden.
Biologische methode voor een goede vruchtwisseling
Na het rooien van vroege producten is het mogelijk om de open grond in te zaaien met Bladrammenas. Dit heeft tevens een nevenwerking tegen vrijlevende aaltjes. Werk aan het eind van het seizoen de planten onder de grond.
Ziektes die u op de tuin kunt krijgen
Ik geef nu een aantal ziektes die op een volktuin voorkomen die te maken kunnen hebben met een slechte vruchtwisseling. Ik geef de Nederlandse naam en de Latijnse naam met eventueel een oplossing. Voor de meeste ziektes is er echter maar een oplossing en dat is het betreffende product voorlopig niet op de tuin te zetten.
- Verwelkingsziekte( Verticillium spp.). In verschillende gewassen o.a. aardbei, komkommer, tomaat en aardappel
- Stengelbasisrot( Phytophthora cactorum). in aardbeien
- Rood-wortelrot( Phytophthora fragariae). in aardbeien
- Koprot( Rhizoctonia). in verschillende gewassen. Komt ook door te diep planten
- Phytium in diverse gewassen
- Zwartwortelrot dit is een combinatie van schimmels die onder de juiste omstandigheden gaan samenwerken.
- Knolvoet( Plasmodiophora brassicae) in kool
- De aardappelziekte ( Phytophthora infestans) in aardappelen